forum anoreksja bulimia, forum zaburzenia odżywiania, kompulsywne objadanie się forum

Dopóki mieszkanie nie pęka w szwach od "okazji", albo przed drzwiami nie stanie komornik, mało który zakupoholik szuka profesjonalnej pomocy. A znaleźć ją nie jest wcale łatwo, bowiem sami psychologowie jeszcze nie są zgodni, co wywołuje patologiczne kupowanie.
Kiedy pani L. przyszła po raz pierwszy na zajęcia, była bardzo przygnębiona. Opowiadała, że ciągle kłóci się z mężem. Powodem były najczęściej przychodzące wezwania do zapłaty rachunków - najwyraźniej pani L. wydawała za dużo pieniędzy na ubrania i dekorację mieszkania. Prawie codziennie wpadały jej w oko nowe rzeczy, które koniecznie musiała mieć. Pomimo że radość ze zdobytych przedmiotów za każdym razem słabła bardzo szybko, L. nie mogła się oprzeć pragnieniu kupowania. Czasami nawet ukrywała zakupy przed mężem i dziećmi. Piwnica od dawna wyładowana była skrzynkami pełnymi waz, poduszek na sofę i świeczników. Pani L. ze strachu nie sprawdzała już nawet stanu konta, nie otwierała również korespondencji. Wstydziła się swego zachowania do tego stopnia, że z nikim nie potrafiła o tym rozmawiać.

Z podobnymi problemami boryka się wielu ludzi: chęć kupowania wymyka im się spod kontroli. Wcześniej zakupy były lekarstwem na zły nastrój lub nagrodą za wykonaną pracę - teraz stały się poważnym problemem, wymagającym terapii. Psychologowie nazywają go "patologicznym kupowaniem".
Osoby dotknięte tym problemem w ogóle nie używają kupionych przedmiotów, czasami nawet ich nie rozpakowują. Często zatajają bądź ukrywają swoje zakupy, niekiedy zgoła o nich zapominają. Rodzaj nabywanych przedmiotów zależy od indywidualnych upodobań: buty, torebki, elektronika, książki, sprzęt kuchenny lub też artykuły spożywcze. Przy czym uzależnieni niekoniecznie kupują rzeczy tylko dla siebie, czasami również obdarowują innych. Jedni zakupoholicy kupują w sklepach, inni natomiast wolą rzekomo anonimowe zakupy wysyłkowe lub przez Internet.

Niezależnie od tego, w jaki sposób i co ktoś kupuje najchętniej - istotą zawsze jest akt kupowania sam w sobie. Może być on rodzajem ucieczki: osoby uzależnione koncentrują się tak bardzo na zdobywaniu przedmiotów, że nie czują już nieprzyjemnych uczuć i w ten sposób są w stanie wyciszyć konflikty. Żadna inna strategia odwracania uwagi nie wydaje się tym pacjentom tak skuteczna, prosta i społecznie akceptowana jak zakupy.

Inni zakupoholicy podczas kupowania odczuwają prawdziwą euforię. Wprawdzie intensywność tych momentów szczęścia nie dorównuje tym, jakich doświadcza się po zażyciu narkotyków (świadomość jest w trakcie zakupów prawie niezmącona), jednak uczucie zadowolenia tych osób zdaje się nie mieć granic. Wiele z nich w momencie kupowania wyobraża sobie, jak zasypywane są pochwałami i podziwiane za ich "świetny wybór".

Frustracja zamiast przyjemności

Oddziaływanie to kończy się jednak bardzo szybko. Już w momencie płacenia przy kasie lub wraz z nadejściem zamówionej przesyłki pojawia się żal, wstyd i poczucie winy. Problemy, na krótko wyparte, znowu powracają na pierwszy plan.

Nierozsądne impulsy popychające do zakupów dopadają od czasu do czasu każdego człowieka. Patologiczne kupowanie różni się jednak od przypadkowego polowania na okazje lub zakupów pod wpływem frustracji tym, że osoby dotknięte problemem często i w ogromnych ilościach nabywają towary, na które ich w ogóle nie stać. Zakupoholicy próbują bagatelizować, usprawiedliwiać, a często nawet maskować negatywne skutki swego zachowania za pomocą kłamstw i oszustw. Niekiedy nawet dopuszczają się czynów karalnych, w tym oszustw czekowych czy zamawiania pod fałszywym nazwiskiem, by zaspokoić swe pragnienie kupowania.

Amerykańska psychiatra Susan McElroy z University of Cincinnati już w roku 1994 sformułowała naukowe kryteria diagnozowania patologicznego kupowania - z ang. compulsive buying. Osoby uzależnione od zakupów są absolutnie świadome swego niepohamowanego zachowania konsumpcyjnego i wynikających z niego strat. Mimo tego nie udaje się im zapanować nad tym pragnieniem. Sytuację dodatkowo pogarsza fakt, że zakupoholizm zazwyczaj nie pojawia się nagle, lecz rozwija powoli przez lata. Wiele osób ukrywa utratę kontroli tak długo, aż góra ich długów urośnie do niebotycznych rozmiarów lub partner zagrozi rozstaniem.